Khái niệm về 1PL, 2PL, 3PL, 4PL, 5PL không còn xa lạ đối với dân chuyên logistics, đánh giá theo mức độ phát triển và số lượng người tham gia vào hoạt động logistics theo thứ tự nâng cấp.
Về cơ bản, chúng ta có thể tóm gọn về khái niệm của 1PL, 2PL, 3PL, 4PL, 5PL như sau:
- 1PL: Dịch vụ logistics được cung cấp từ cơ sở, vật chất, hạ tầng của chính doanh nghiệp.
- 2PL: Logistics 1 phần, chủ hàng thuê 1 phần dịch vụ logistics.
- 3PL: Logistics thuê ngoài, dịch vụ logistics được bên thứ ba cung cấp, nhưng đơn lẻ.
- 4PL: Chuỗi logistics, dịch vụ logistics được cung cấp đầy đủ, một “chuỗi”
- 5PL: E-logistics, Logistics trên nền thương mại điện tử
1PL là gì?
Hình thức 1PL được viết tắt từ First Party Logistics hay Logistics tự cấp, được hiểu là dịch vụ logistics được cung cấp từ cơ sở, vật chất, hạ tầng của chính doanh nghiệp.
Chủ hàng sẽ là những người sở hữu hàng hóa do chính mình tổ chức và tự cung cấp các dịch vụ Logistics nhằm đáp ứng cho nhu cầu xuất nhập khẩu hàng hóa của doanh nghiệp. Doanh nghiệp này sở hữu cơ sở hạ tầng để phục vụ hoạt động cho doanh nghiệp như các phương tiện vận tải, nhà xưởng, thiết bị xếp dỡ và nhân công,..
Có hai trường hợp doanh nghiệp thường xảy ra đối với hình thức 1pl:
Thứ nhất, doanh nghiệp nhỏ, chỉ vận chuyển những hàng hóa kích thước nhỏ và vừa, dể dàng vận chuyển, và thường được vận vận chuyển trogn phạm vi nhỏ, chủ yếu là nội bộ hoặc trong nước.
Thứ hai, doanh nghiệp lớn, có khả năng tự sản xuất, tự cung ứng dịch vụ vận chuyển hàng hóa.
Còn lại thì hầu hết các doanh nghiệp hiện nay không hay áp dụng hình thức này vì thiếu trình độ, kinh nghiệm, chất lượng nhân lực, nên dẫn tới nhiều rủi ro, có thể tổn thất nhiều chi phí
2PL là gì?
Hình thức 2PL viết tắt từ Second Party Logistics được hiểu là Cung cấp dịch vụ logistics bên thứ hai.
2PL là hệ thống bao gồm những đơn vị cung cấp dịch vụ một phần trong chuỗi cung ứng logistics, nghĩa có họ chỉ thực hiện một phần nhiệm vụ đơn lẻ, chưa thể tích hợp được thành một tổng thể logistics. Công việc trong hình thức 2PL là chủ yếu là việc quản lý các hoạt động truyền thống như vận tải, kho vận, thủ tục hải quan, thanh toán,….
Thường những đơn vị thuộc 2PL là các hãng vận chuyển, công ty vận tải.
3PL là gì?
Hình thức 3PL viết tắt từ Third Party Logistics là kiểu cung cấp dịch vụ logistics với bên thứ ba, logistics theo hợp đồng hay thuê ngoài trong chuỗi cung ứng nhưng theo hướng đơn lẻ. Đây được coi là hình thức phổ biến nhất so với các hình thức còn lại, là bước tiến lớn hơn so với hình thức 2PL.
Khi doanh nghiệp áp dụng 3PL, doanh nghiệp không tự thực hiện mà thuê công ty bên ngoài để thực hiện toàn bộ hoặc một phần hoạt động logistics.
Các hoạt động mà công ty logistics bên ngoài đó thường là: Khai báo hải quan, làm thủ tục hải quan cho hàng hóa, chuẩn bị chứng từ giao nhận vận tải và vận chuyển và xếp dỡ hàng hóa, đưa ra đến nơi quy định,… Thông thường các công ty 3pl ở việt nam sẽ sở hữu phương tiện vận tải hoặc có mối liên hệ mật thiết với các đơn vị vận tải như hãng tàu hay hãng hàng không để tối ưu chi phí hay các công ty 3pl logistics khác để chia sẻ thông tin, rủi ro, và các lợi ích khi cung cấp dịch vụ vận tải.
Hợp đồng giữ vai trò là người cung ứng dịch vụ vận tải và người sử dụng dịch vụ thường có hiệu lực tối thiểu là một năm hoặc các yêu cầu bất thường.
4PL là gì?
Hình thức 4PL viết tắt từ Four Party Logistics được hiểu là Cung cấp dịch vụ logistics thứ tư hay chuỗi cung ứng logistics, hay nhà cung cấp logistics chủ đạo-LP, chuyên dịch vụ đầy đủ cho một chuỗi cung ứng.
Đây là người hợp nhất, gắn kết các nguồn lực, tiềm năng và cơ sở vật chất kỹ thuật của mình với các tổ chức khác để thiết kế, xây dựng và vận hành các giải pháp chuỗi logistics
4PL là việc quản lý và thực hiện các hoạt động logistics phức tạp như quản lý nguồn lực, trung tâm điều phối kiểm soát, các chức năng kiến trúc và tích hợp các hoạt động logistics.
4PL có liên quan với 3PL và được phát triển trên nền tảng của 3PL nhưng bao gồm lĩnh vực hoạt động rộng hơn, gồm cả các hoạt động của 3PL, các dịch vụ công nghệ thông tin, và quản lý các tiến trình kinh doanh. 4PL được coi như một điểm liên lạc duy nhất, là nơi thực hiện việc quản lý, tổng hợp tất cả các nguồn lực và giám sát các chức năng 3PL trong suốt chuỗi phân phối nhằm vươn tới thị trường toàn cầu, lợi thế chiến lược và các mối quan hệ lâu bền.
5PL (Cung cấp dịch vụ logistics bên thứ năm)
5PL là loại dịch vụ thị trường thương mại điện tử, bao gồm các 3PL và 4PL quản lý tất cả các bên liên quan trong chuỗi phân phối trên nền tảng thương mại điện tử.Chìa khoá thành công của các nhà cung cấp dịch vụ logistics thứ năm là các hệ thống (Hệ thống quản lý đơn hàng (OMS), Hệ thống quản lý kho hàng (WMS) và Hệ thống quản lý vận tải (TMS). Cả ba hệ thống này có liên quan chặt chẽ với nhau trong một hệ thống thống nhất và công nghệ thông tin. Nói tóm lại, ta có thể nhớ đơn giản như sau:
